Akumulator - jak działa?
Bez akumulatora samochód jest bezużyteczny, nie da się go w żaden sposób wskrzesić do życia. Potrzebuje prądu, który dostarcza omawiane ogniwo, ale nie tylko, bo za to samo zadanie odpowiedzialny jest alternator. Elementy te - jak w dobrze naoliwionej maszynie - działają naprzemiennie, uzupełniają się, tworząc zgraną parę. To alternator zapewnia prąd, akumulator zaś gromadzi (akumuluje, jak sama nazwa wskazuje) energię niezbędną do podstawowych zadań w układzie elektrycznym. Jego głównym zadaniem jest więc dostarczenie energii do rozruchu jednostki napędowej pojazdu, ale też do zasilenia urządzeń elektrycznych w trakcie postoju.
Za cały proces odpowiadają skomplikowane reakcje chemiczne zachodzące w elektrolicie, a dzięki nim zaczyna działać rozrusznik i wszystkie istotne obwody w aucie. Jeśli chcemy, aby wybrany przez nas model był dobrze dopasowany i służył bardzo długo, musimy zwrócić uwagę na szereg parametrów. Poznajmy je!
To szczególnie ważne też z tego powodu, że w nowoczesnych samochodach jest coraz więcej urządzeń, które muszą mieć dostęp do odpowiedniej dawki energii elektrycznej. Z tego względu wybierając, zwracajmy uwagę nie tylko na pojemność i moc silnika, ale też rodzaj zamontowanych urządzeń, które do prawidłowego działania potrzebują zasilania elektrycznego.
Rodzaje akumulatorów
To pierwsze, na co powinniśmy zwrócić uwagę. Dostępne na rynku urządzenia różnią się typem zastosowanej technologii. Do wyboru mamy akumulatory kwasowo-ołowiowe, żelowe oraz tzw. AGM (Absorbent Glass Mat). Zacznijmy od początku!
Kwasowo-ołowiowe. Pasują praktycznie do każdego pojazdu
Najbardziej popularne są te wyposażone w płynny elektrolit (kwasowo-ołowiowe). Mamy tu zachowaną tradycyjną konstrukcję, czyli ołowiane ogniwa galwaniczne zalane przez roztwór kwasu siarkowego (elektrolit). Do jakich aut pasuje? Przede wszystkim do starszych modeli, sprawdzą się też jednak w innych pojazdach, jak ciężarówki, ciągniki czy nawet wózki golfowe.
Na rynku spotykane są w dwóch typach: obsługowe i bezobsługowe. Te pierwsze, jak nazwa wskazuje, potrzebują systematycznej kontroli, w jakim stanie i ilości są elektrolity. To głównie z tego powodu rzadziej się je spotyka. Zdecydowanie znacznie częściej wykorzystywane są modele bezobsługowe. Są tak samo skonstruowane, jak obsługowe, ale mają szczelną obudowę, dzięki której elektrolit nie odparowuje. Nie musimy więc go sprawdzać.
Kwasowo-ołowiowe. Jakie są zalety i wady?
Przede wszystkim jakość, którą docenia większość kierowców, a do tego niska cena. Mocną stroną jest też dość dobra odporność na uszkodzenia mechaniczne, ale również na głębokie rozładowanie. Niestety, tam, gdzie mocne strony, tam i zawsze jakieś mankamenty. Na pewno występuje dość duże ryzyko zasiarczenia, gdy ogniwo jest długotrwale całkowicie lub częściowo rozładowane. Martwi też to, że jak przez dłuższy czas używamy go z niedoborem, to skraca się jego żywotność.
Czym charakteryzują się żelowe?
W tych urządzeniach również mamy elektrolit, ale w formie żelu krzemionkowego. A to oznacza, że mają większą pojemność, co na pewno nie pozostaje bez znaczenia wszędzie tam, gdzie konieczne jest długotrwałe zasilanie, czyli w przyczepach kempingowych czy pojazdach terenowych.
Do mocnych stron zaliczymy też to, że mogą pracować w każdej pozycji, także odwróconej (choć przez krótki czas). Są bardzo odporne na uszkodzenia mechaniczne, cechują się również małą wrażliwością na wstrząsy i wibracje. Nie musimy obawiać się wycieków, bo to się w ich przypadku rzadko zdarza. A co z negatywnymi stronami? Niestety dość wysoka cena, szczególnie w porównaniu z akumulatorami kwasowo-ołowiowymi, ale również brak możliwości zastosowania jako akumulator rozruchowy.
Akumulatory AGM - co o nich wiemy?
Ich charakterystyka przypomina modele wyposażone w żelowy elektrolit, ale mają inną budowę. Tutaj zamiast żelu mamy włókno szklane nasączone elektrolitem. Mają taką samą pojemność, co akumulatory kwasowo-ołowiowe, a jednocześnie są mniejsze. Odporne na uszkodzenia mechaniczne, cechujące się dużą wytrzymałością cykliczną oraz niskimi stratami energii. Za taką jakość trzeba jednak więcej zapłacić. Te model jest też wrażliwy na wysokie temperatury, a również mało odporny na długotrwałe głębokie rozładowanie (obniżające sprawność). Pasuje szczególnie do samochodów z rozbudowaną instalacją elektryczną oraz wyposażonych w układ Start-Stop.
Na podstawie tego, co pokazaliśmy powyżej, widzimy, że do wyboru mamy trzy opcje. Jak napisaliśmy, większość osób wybiera najbardziej popularny akumulator kwasowo-ołowiowy, ale żelowe oraz AGM również znajdują uznanie. Gdy już na jakiś się zdecydujemy, musimy zwrócić uwagę na szereg kwestii. Poniżej zestaw najważniejszych.
- Pojemność. Określana jest w amperogodzinach, pokazuje, jak dużo energii dostarczy akumulator do momentu całkowitego rozładowania w temperaturze 25 stopni Celsjusza. Zawsze kierujmy się tym, co zaleca producent samochodu, bo jeśli dobierzemy większą pojemność, to akumulator będzie ciągle niedoładowany. A to źle wpłynie na jego sprawność oraz trwałość.
- Prąd rozruchowy. Bardzo ważny parametr, podawany w amperach. Określa natężenie szczytowe akumulatora w temperaturze równej minus 18 stopni Celsjusza. Im większy prąd, tym więcej wytwarzanej energii, a więc wyższa skuteczność w odpalaniu silnika. Rozruch jest łatwiejszy, a to zwłaszcza istotne zimą. Podobnie jednak, jak przy pojemności, wybierajmy taki model, którego prąd rozruchowy zgodny jest z zaleceniami producenta. Ewentualnie może być trochę wyższy, przez co łatwiej nam będzie odpalić auto przy niskiej temperaturze otoczenia.
- Wymiary. To chyba oczywiste, że urządzenie musi być idealnie dopasowane, czyli nie może być większe niż miejsce dla niego przeznaczone. Z roztargnienia możemy o tym zapomnieć, a później wracać do sklepu, by wymienić. Szkoda na to czasu, a więc pamiętajmy, by wybierając nie zrobić tego prostego błędu.
- Napięcie. Podawane w woltach, dostępne są dwa warianty. Jeden z nich to akumulator do samochodu 12v, pasujący do większości obecnie produkowanych samochodów, drugi 6v pasuje wyłącznie do pojazdów zabytkowych.
Jaki akumulator kupić?
Akumulator działa jak bateria o bardzo dużej mocy, stanowi nieodłączny element każdego samochodu. Powinien być więc dopasowany idealnie, w zgodzie z zaleceniami producenta, ale i innymi, wspomnianymi w artykule, wytycznymi. Kupując go, przypomnijmy sobie o tym, co napisaliśmy, aby wybór był rzeczywiście udany.
